
Το μυστικό της επανάληψης
Κάθε νέα εμπειρία ή γνωστικό μήνυμα μπορεί να εγγραφεί στη μνήμη του ανθρώπου. Ορισμένες, όμως αναμνήσεις διαρκούν περισσότερο, ενώ άλλες «διαγράφονται» σε σύντομο χρονικό διάστημα. Οι ειδικοί χαρτογραφούν τους νευροχημικούς μηχανισμούς που εμπλέκονται στις διεργασίες της μνήμης, οι οποίες στηρίζονται στη δημιουργία νέων συνάψεων. Ιδιαίτερα, εστιάζουν στη συχνή επανάληψη για την ενεργοποίηση αυτής. Κατ’ αυτούς, η επανάληψη γίνεται «μήτηρ πάσης μαθήσεως» για να μετουσιώσει καθένας τις πρόσκαιρες πληροφορίες σε σταθερά μνημονικά αποτυπώματα. Είναι εύλογο, λοιπόν, να διερωτάται κάποιος με ποιον τρόπο μπορεί να παγιώσει στον εγκέφαλό του, προκειμένου να τις ανακαλεί μακροπρόθεσμα.
Στο εκπαιδευτικό πλαίσιο το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στη διαδικασία της επανάληψης, κυρίως, την περίοδο των εξετάσεων. Ιδίως, το χρονικό διάστημα προ των εξετάσεων είναι συνυφασμένο με την επαναληπτική θεώρηση της ύλης. Καλό είναι, συνεπώς, να γίνει συνείδηση όλων πως δεν είναι μια απλή ή – με ένα άλλο σκεπτικό – περιττή διαδικασία που μπορεί να γίνει χωρίς οργάνωση ή να παραληφθεί όταν ο χρόνος είναι περιορισμένος. Χρήσιμο είναι να γίνεται σταδιακά και μεθοδικά καθώς η ύλη διδάσκεται ανά κεφάλαιο σε τακτά χρονικά διαστήματα όσο και συνολικά στο τέλος των μαθημάτων. Στόχος, άλλωστε, δεν είναι η υπενθύμιση όσων έχουν διδαχθεί. Η ουσία της είναι βαθύτερη…
Η επανάληψη είναι ανάγκη να ταυτίζεται με την καθολική επεξεργασία όλων όσων έχει μάθει ο μαθητής στο σχολικό πλαίσιο. Μέσω αυτής οφείλει να προσβλέπει στην οργάνωση των πληροφοριών και στη δημιουργία ισχυρών συνδέσμων με τις προϋπάρχουσες. Για την ανάκληση της γνώσης, την αξιοποίηση των πληροφοριών και την αποτελεσματική μάθηση καλό είναι να βασίζεται σε γνωστικές στρατηγικές. Επίσης, προκειμένου να αποφύγει την αποσπασματική ανάμνηση, δεν πρέπει να αναλώνεται στην επανάληψη με μηχανιστικό τρόπο.
Ακολούθως, προτείνονται ενδεικτικά κάποιες βοηθητικές τεχνικές για να γίνει η επανάληψη του μαθητή πιο αποδοτική:
- Έγκαιρος προγραμματισμός της επανάληψης σε συγκεκριμένο αντικείμενο με χρονοδιάγραμμα για την αποφυγή ψυχολογικής πίεσης.
- Καλλιέργεια κριτικής σκέψης για να ανασύρει από τη μνήμη του την κατάλληλη πληροφορία και να συνδυάζει σχετικά αποσπάσματα.
- Οπτικοποίηση της ύλης με την κατασκευή σχεδιαγραμμάτων, συλλογή θεωρητικών πληροφοριών και μεθοδολογιών και αξιολόγηση του υλικού.
- Οργάνωση της ύλης με επιμερισμό σε θεματικές ενότητες, επεξεργασία «σκοτεινών» ή δύσκολων σημείων, επισήμανση εξαιρέσεων, εντοπισμός ομοιοτήτων-διαφορών, μελέτη των τίτλων των κεφαλαίων.
- Αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων πηγών, όπως σχολικό βιβλίο, σημειώσεις, βοηθητικά εγχειρίδια.
- Διατύπωση ερωτημάτων προ τον εαυτό του που διευκολύνουν τη μελλοντική χρήση και «επιστροφή» σε ό,τι από τα διδαγμένα δεν θυμάται επαρκώς.
- Μελέτη παλαιότερων θεμάτων.
- Δημιουργία προσωπικών σημειώσεων μέσω λέξεων-κλειδιών στο μυαλό του για την εσωτερίκευση και την αναδιοργάνωση των σημαντικότερων πληροφοριών ανά κεφάλαιο και εστίαση στις λεπτομέρειες με τον χρωματισμό ορισμένων σημείων.
- Διασφάλιση χρόνου για εμπέδωση με επανάληψη 2-3 φορών της ύλης με διαφορά ημερών μεταξύ των αναγνώσεων.
- Έλεγχος του χρόνου που χρειάζεται για να απαντήσει σε ενδεχόμενα θέματα προς εξέταση, για να ανταποκρίνεται εντός του προβλεπόμενου.
Συνοψίζοντας, κάποιος πολλά ακόμη θα μπορούσε να υποδείξει. Τι πρέπει, όμως, να συγκρατήσει ο μαθητής; Τελικά, η επανάληψη τι του διδάσκει; Ομολογουμένως, πρώτιστα αναδεικνύει την ανάληψη προσωπικής ευθύνης. Πρόσθετα, μειώνει το άγχος και αυξάνει την αυτοπεποίθηση. Είναι σπουδαίο, όμως, να γίνει κατανοητό πως αποτελεί και μια μεγάλη ευκαιρία για ουσιαστική μόρφωση!
Στα Φροντιστήρια “Έρεισμα” έχουμε εμπιστοσύνη στις δυνατότητες των μαθητών μας και στηρίζουμε την προσπάθειά τους! Γι’ αυτό, τους καθοδηγούμε να αποκτήσουν τον έλεγχο της γνώσης και είμαστε αρωγοί στον δρόμο τους για την πρόοδο και την επιτυχία!
Είμαστε άλλωστε το έρεισμα σε κάθε σας στόχο!
#ΕΡΕΙΣΜΑ #ΜΑΖΙ #γίνεται
#ereisma_lamia #ereisma_lianokladi #ereisma_team