ΤΙΜΩΡΙΑ ή απλά ΑΓΑΠΗ !!!

26 Σεπ 2023

ΤΙΜΩΡΙΑ ή απλά ΑΓΑΠΗ !!!

«Στον τοίχο με το ένα πόδι σηκωμένο», «γράψε 100 φορές δεν θα το ξανακάνω», «δεν θα βγεις διάλειμμα», «άπλωσε το χέρι σου να σε χτυπήσω με τον χάρακα» και πολλές ακόμη είναι φράσεις που όλοι έχουμε ακούσει και κάποιοι ίσως σε μεγαλύτερη ηλικία έχουμε ζήσει.

ΤΙΜΩΡΙΑ ή απλά ΑΓΑΠΗ!!! Τα παλαιότερα χρόνια ήταν ευρέως διαδεδομένη στα σχολεία η μέθοδος της τιμωρίας. Πιο συγκεκριμένα ένα απείθαρχος μαθητής δεχόταν λεκτική επίπληξη ή αυστηρή κριτική προκειμένου να γίνει ξεκάθαρο ότι η συμπεριφορά του δεν είναι η ενδεδειγμένη. Πολλές φορές μάλιστα ο δάσκαλος έφτανε στο σημείο της χειροδικίας με μαθητές που χαρακτηριζόντουσαν ως ιδιαίτερα άτακτοι.

Η υπέρμετρη αυστηρότητα είχε ως αποτέλεσμα η ανάρμοστη συμπεριφορά να μειώνεται άμεσα. Εδώ όμως προκύπτει το εξής ερώτημα: Πόσο αποτελεσματική είναι η τιμωρία στη συμμόρφωση των μαθητών στους κανόνες του σχολείου;

Ν. Καζαντζάκης, απόσπασμα «Η Νέα Παιδαγωγική»

«O πατέρας μου έσκυψε, άγγιξε τα μαλλιά μου, με χάδεψε· τινάχτηκα· ποτέ δε θυμόμουν να μ’ έχει χαδέψει· σήκωσα τα μάτια και τον κοίταξα τρομαγμένος. Είδε πως τρόμαξα, τράβηξε πίσω το χέρι του:

— Εδώ θα μάθεις γράμματα, είπε, να γίνεις άνθρωπος· κάμε το σταυρό σου. O δάσκαλος πρόβαλε στο κατώφλι· κρατούσε μια μακριά βίτσα και μου φάνηκε άγριος, με μεγάλα δόντια, και κάρφωσα τα μάτια μου στην κορφή του κεφαλιού του να δω αν έχει κέρατα· μα δεν είδα, γιατί φορούσε καπέλο.

— Ετούτος είναι ο γιος μου, του ’πε ο πατέρας μου. Ξέμπλεξε το χέρι μου από τη φούχτα του και με παρέδωκε στο δάσκαλο.

— Το κρέας δικό σου, του ’πε, τα κόκαλα δικά μου· μην τον λυπάσαι, δέρνε τον, κάμε τον άνθρωπο.

— Έγνοια σου, καπετάν Μιχάλη· έχω εδώ το εργαλείο που κάνει τους ανθρώπους, είπε ο δάσκαλος κι έδειξε τη βίτσα.

——————————————————————————————————————–

Ως τιμωρία δεν εννοούμε μόνο τη σωματική βία ή τη στέρηση κάποιου αγαθού. Αλλά κάθε συμπεριφορά που επιβάλλεται στο παιδί ως «συνέπεια» για μια μη αποδεκτή πράξη του. Αξίζει εδώ να σημειωθεί πως συνέπεια μιας πράξης είναι το άμεσο αποτέλεσμά της και όχι η δική μας απόφαση σχετικά με την πράξη του παιδιού.

Η τιμωρία μπορεί να πάρει τη μορφή της αυστηρής κριτικής, της επίπληξης, του χλευασμού, της στέρησης συμμετοχής σε διάφορες δραστηριότητες, ακόμα και της βίας. Όντως, εφαρμόζοντας την τιμωρία η αρνητική συμπεριφορά μπορεί να περιορίζεται, όμως τα αποτελέσματά της είναι εφήμερα, αρνητικά και συνεπώς αντιπαιδαγωγικά.

Ουσιαστικά υποδεικνύεται στο μαθητή τι δεν πρέπει να κάνει και παράλληλα δεν του υποδεικνύεται τι πρέπει να κάνει.
Ο μαθητής μαθαίνει ότι η τιμωρία είναι μία ηθική και σωστή μέθοδος αντιμετώπισης των προβλημάτων και ενδεχομένως μακροπρόθεσμα να τη χρησιμοποιεί και ο ίδιος.
Τα παιδιά μισούν το μάθημα που κάνει ο εκπαιδευτικός που τιμωρεί ή εκφράζουν άρνηση γενικότερα για το σχολείο.
Η επιθυμητή συμπεριφορά ενδεχομένως να εκδηλώνεται μόνο στην παρουσία του εκπαιδευτικού που τιμωρεί.
Πολλά παιδιά βιώνουν άσχημα αυτές τις συμπεριφορές και τις «κουβαλούν» στην ψυχή τους σε όλη τους τη ζωή.

Η τιμωρία έχει αποδειχθεί πως δεν έχει ιδιαίτερο διδακτικό όφελος, καθώς φαίνεται να δημιουργεί ανευθυνότητα αντί υπευθυνότητας, φόβο αντί εμπιστοσύνης και αντιδράσεις αντί συνεργασίας.

Στο σύγχρονο εκπαιδευτικό σύστημα η τιμωρία θεωρείται ένα αναχρονιστικό και ξεπερασμένο είδος προσπάθειας σωφρονισμού του ατίθασου μαθητή. Ο σύγχρονος παιδαγωγός πρέπει να διακατέχεται από ευελιξία και ψύχραιμη αντιμετώπιση των προβληματικών συμπεριφορών.

Από την πλευρά τους οι εκπαιδευτικοί οφείλουν:

να κάνουν το μάθημά τους πιο ενδιαφέρον κα συμμετοχικό.
να ενημερώνονται διαρκώς για τις νέες εκπαιδευτικές μεθόδους και να αφιερώνουν χρόνο για την εφαρμογή τους.
να είναι δίκαιοι και να δείχνουν ενδιαφέρον σε όλα τα παιδιά και όχι να βάζουν «ταμπέλες», όπως καλοί- κακοί μαθητές.
να μην είναι προσβλητικοί στις παρατηρήσεις τους.
να επιδιώκουν την προσωπική συζήτηση για μια άσχημη συμπεριφορά και όχι την έκθεση μπροστά σε άλλους.
να προσπαθούν να κατανοήσουν τι «κρύβεται» πίσω από αυτή τη συμπεριφορά.
να μην φωνάζουν μέσα στο μάθημα, μιας και ο σεβασμός εμπνέετε, δεν απαιτείται.
να καταστήσουν σαφείς τους κανόνες της τάξης από την αρχή της χρονιάς σε όλους.
να ενημερώνουν την οικογένεια, όταν μια άσχημη συμπεριφορά γίνεται κατ’ εξακολούθηση, ώστε να βρουν κοινό τρόπο επίλυσης.

Από την πλευρά τους, ωστόσο, τα παιδιά οφείλουν:

να σέβονται τους δασκάλους τους αλλά και τους συμμαθητές τους.
να πειθαρχούν στους κανόνες του σχολείου, καθώς αυτό αποτελεί μια μικρογραφία της κοινωνίας.
να συζητούν τα προβλήματά τους και τις αδικίες που ίσως βιώνουν με τους δασκάλους τους.
να συνειδητοποιήσουν ότι οι φωνές, οι προσβολές δεν τους κάνουν πιο «μάγκες».
να μιλούν με τους συμμαθητές τους για μια άσχημη συμπεριφορά.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΙΩΑΝΝΟΥ απόσπασμα «Να ‘σαι καλά, δάσκαλε!»

Και πραγματικά, βγαίνοντας διάλειμμα, από τις ερωτήσεις που μας έκαμναν τα άλλα παιδιά, διαπιστώσαμε πως μόνο το χειροκρότημά μας είχαν ακούσει. Τους εξηγήσαμε και μας κοίταζαν κατάπληκτοι. «Και δεν κάνετε μάθημα;», μας ρωτούσαν.

«Μάθημα δεν είναι αυτό;», τους απαντούσαμε. «Εσείς, που κάνετε αλλιώτικο μάθημα, τι ξέρετε για δημοτικά τραγούδια, σκοπούς, ακόμα και χορούς; Ξέρετε αυτό, ξέρετε εκείνο, ξέρετε το άλλο;», τους αρχίσαμε. Δεν ήξεραν οι καημένοι τίποτα, περιττό να το πούμε. Αλλά ήξεραν πολύ καλά από κατάλογο, άγριες ή φαρμακερές φωνές και τρεμούλες.

«Να ‘σαι καλά, δάσκαλε!», του είπε μια μέρα μέσα στην τάξη ένας συμμαθητής μας που ήταν κομμάτι χωρατατζής και είχε το θάρρος. «Μας έκανες και ξεφοβηθήκαμε. Εμείς, εδώ, ντρεπόμασταν ως τα τώρα για τα τραγούδια μας και τα εθίματά μας. Μας έλεγαν πως είναι παλιατσαρίες και πως, αφού δεν τα τραγουδούν στις ντισκοτέκ, δεν θα ‘ναι καλά».

«Τι λες, παιδί μου;», είπε ο δάσκαλος και βούρκωσε. Το είδαμε καθαρά. «Ποιος; Ποιος σας τα λέει αυτά; Η παράδοσή μας! Τα τραγούδια μας! Τα άγια των αγίων». Και ξαφνικά το πρόσωπό του έγινε κάπως αγριωπό και απόμακρο σαν να’βλεπε στα βάθη έναν σιχαμερό εχθρό, κάποιο τέρας. Εμείς σωπαίναμε, μα νιώθαμε πως μέσα στην ψυχή μας αποτυπωνόταν η σκηνή αυτή.

Στα φροντιστήρια “ΕΡΕΙΣΜΑ” θεωρούμε πως το χαμόγελο μας, η αγκαλιά μας και η αγάπη μας για τα παιδιά και τη δουλειά μας μειώνουν τις άσχημες συμπεριφορές και βοηθούν στο να αναδείξουν την καλύτερη πλευρά του χαρακτήρα των παιδιών.

Μαζί και φέτος ας το κάνουμε να αξίζει!!!

#ΕΡΕΙΣΜΑ #ΜΑΖΙ #ΓΙΝΕΤΑΙ