Εσύ ξέρεις τι είναι η ενσυναίσθηση;

05 Δεκ 2023

Εσύ ξέρεις τι είναι η ενσυναίσθηση;

Η καλύτερη φράση που θα μπορούσε να περιγράψει την ενσυναίσθηση είναι “ψυχολογική αγκαλιά”. Έχετε σκεφτεί ποτέ τι είναι αυτό που έχουμε περισσότερο ανάγκη από τους γύρω μας, όταν μας κατακλύζουν συναισθήματα δυσφορίας, θυμού ή απογοήτευσης; Εκείνο που χρειαζόμαστε τις στιγμές αυτές δεν είναι άλλο παρά έναν άνθρωπο που μπορεί να μας ακούσει δείχνοντας ενσυναίσθηση.

Αλήθεια, όμως, εσύ ξέρεις τι είναι η ενσυναίσθηση; Ενσυναίσθηση είναι να μπαίνουμε στα «παπούτσια» του άλλου, να προσπαθούμε πραγματικά να ακούσουμε τον άλλο. Να αισθανθούμε τι πραγματικά λέει και τι θέλει να μας πει, τα κίνητρα, τις επιθυμίες του, καθώς και τους λόγους για τους οποίους συμπεριφέρεται, όπως συμπεριφέρεται.

Το ξέρατε ότι στη Δανία, το πιο ευτυχισμένο έθνος στον κόσμο, η ενσυναίσθηση διδάσκεται από μικρή ηλικία στα σχολεία; Οι εκπαιδευτικοί, μάλιστα, αφιερώνουν μια ώρα κάθε εβδομάδα για οικοδόμηση ενσυναίσθησης, συζητώντας με τα παιδιά για τα συναισθήματά τους και τις συγκρούσεις τους και όλοι μαζί εργάζονται για την εξεύρεση λύσεων.

Με την ενσυναίσθηση τα παιδιά, να ονοματίζουν τα συναισθήματά τους, εκπαιδεύονται στο να τα αναγνωρίζουν, να τα κατανοούν και να μαθαίνουν να τα διαχειρίζονται. Κάνουν έτσι το πρώτο βήμα προς την κατανόηση του εαυτού τους και των άλλων, αποκτούν ταυτότητα, μαθαίνουν να κτίζουν πιο στέρεες και υγιείς σχέσεις.

Υπάρχουν κάποιες βασικές τεχνικές που βοηθούν να καλλιεργήσουμε την ενσυναίσθηση:

Η τεχνική της ενεργητικής ακρόασης (βλεμματική επαφή, νεύματα, λεκτική ενθάρρυνση, ερωτήσεις ανοιχτού τύπου, παράφραση των λεγομένων του ατόμου).
Τα παιχνίδια ρόλων, η αφήγηση ιστοριών ή η επινόηση ιστοριών μέσα από εικόνες.
Η αντανάκλαση του συναισθήματος, το “καθρέπτισμα” του συναισθήματος του άλλου.
Η προσφορά είναι μια πολύ σημαντική αξία. Το παιδί μαθαίνει να προσφέρει αλλά του εξηγούμε γιατί το κάνει.
Τέλος, η επαφή με τη φύση. Η επαφή με τη φύση και η ευγνωμοσύνη για όσα έχουμε γύρω μας είναι άμεσα συνδεδεμένα με την ενσυναίσθηση.

Παράδειγμα ενσυναίσθησης με ενεργητική ακρόαση:

– Είμαι πολύ αγχωμένη για την αυριανή μου παρουσίαση.

– Χμμ… τι είναι αυτό που σε αγχώνει περισσότερο;(ανοιχτή ερώτηση)

– Ο κόσμος μάλλον. Ότι όλοι θα με κοιτούν κι αν κάνω λάθος…

– Αν κάνεις λάθος…; (ενθάρρυνση)

– Καταστροφή!

– Σου φαίνεται καταστροφικό το να κάνεις λάθος. (παράφραση)

– Ναι και δεν ξέρω πώς να το διαχειριστώ.

– Τι σκέφτεσαι; (ανοιχτή ερώτηση)

– Μάλλον θα με βοηθούσε αν πηγαίναμε λίγο νωρίτερα να εξοικειωθώ με το χώρο.

– Εντάξει, καλή ιδέα! Ακούγεται πράγματι βοηθητικό.

Δραστηριότητες ενσυναίσθησης στο σχολείο

Τα παιδιά από πολύ μικρή ηλικία δείχνουν ότι διαθέτουν αυτή την ικανότητα καθώς ανταποκρίνονται στη συναισθηματική κατάσταση των άλλων είτε με τις εκφράσεις του προσώπου είτε με αγκαλιές και φιλιά. Είναι σημαντικό λοιπόν να καλλιεργούμε αυτή την ικανότητα και στο σχολείο.

1. Παιχνίδι ενσυναίσθησης για την έλλειψη της όρασης

Κατά τη διαδικασία του παιχνιδιού δεν μιλά κανείς. Οι μαθητές χωρίζονται σε ζευγάρια. Ο ένας κρατά τα μάτια του κλειστά και ο άλλος τον/την οδηγεί γύρω στην αίθουσα ώστε να μην χτυπήσει οπουδήποτε και να προκαλέσει την έκρηξη του ναρκοπεδίου (το ναρκοπέδιο μπορεί να αναπαρασταθεί με κομμάτια εφημερίδας στο πάτωμα, που έχει τοποθετήσει από πριν ο/η εκπαιδευτικός). Στη συνέχεια με σήμα του/της εκπαιδευτικού τα παιδιά αλλάζουν ρόλους.

2. Παιχνίδι επίλυσης προβλημάτων

Οι μαθητές χωρίζονται σε ζευγάρια. Ο/Η εκπαιδευτικός τους ζητά να δραματοποιήσουν και να σκηνοθετήσουν την εξής κατάσταση: «Είστε στην έρημο με ελάχιστο νερό στο παγούρι. Τι θα σκεφτείτε και πώς θα αντιδράσετε;». Αφού ολοκληρωθεί η δραματοποίηση, οι μαθητές μπαίνουν σε ομάδες των έξι (ανά τρία ζευγάρια) και συζητούν τις λύσεις που έδωσαν.

3. Βάζοντας τον εαυτό σου στα παπούτσια του άλλου

Οι συγκρούσεις μεταξύ των μαθητών είναι καθημερινό φαινόμενο στα σχολεία. Σε τέτοιες περιπτώσεις, θα πρέπει να δίδεται στα παιδιά ένα δελτίο με ερωτήσεις που θα τους επιτρέψει να μπουν στα παπούτσια του άλλου παιδιού. Για παράδειγμα, «Τι έκανε το άλλο άτομο ώστε να ενεργεί με αυτόν τον τρόπο; Ποιες άλλες καταστάσεις επηρεάζουν τον άλλον ώστε να ενεργεί με αυτόν τον τρόπο;». Αφήστε τους 10 λεπτά για να γράψουν κάτω στο χαρτί τις σκέψεις τους. Υπογραμμίστε ότι ο στόχος είναι να μπουν στα παπούτσια/σκέψεις του άλλου. Αφού καταγράψουν τις σκέψεις τους, συζητήστε μαζί τους αυτά που έχουν γράψει.

Στα φροντιστήρια Μέσης Εκπαίδευσης «Έρεισμα», προσπαθούμε η ενσυναίσθηση να είναι βίωμα. Γι’ αυτό προσπαθούμε να βλέπουμε μέσα από τα μάτια των παιδιών μας, να κατανοούμε δηλαδή τους προβληματισμούς και τις ανησυχίες τους, προσφέροντας αγκαλιές και χτίζοντας σχέσεις αγάπης και αποδοχής.

#ΕΡΕΙΣΜΑ #ΜΑΖΙ #ΓΙΝΕΤΑΙ