Ένας πολύχρωμος πλανήτης μέσα από έναν "κύκλο"...

09 Ιούν 2023

Ένας πολύχρωμος πλανήτης μέσα από έναν “κύκλο”…

Η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος είναι παγκόσμια ημέρα η οποία εορτάζεται στις 5 Ιουνίου κάθε έτος και αποτελεί μια παγκόσμια πλατφόρμα στην οποία συμμετέχουν πάνω από 140 χώρες τον χρόνο. Κάθε χρόνο η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος έχει διαφορετική χώρα-οικοδεσπότη των διεθνών εορτασμών της ημέρας, καθώς και διαφορετικό θέμα. Ένας πολύχρωμος πλανήτης μέσα από έναν “κύκλο”…

Το 2022 συμπληρώνονται 50 χρόνια από την πρώτη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Ανθρώπινο Περιβάλλον – τη Διάσκεψη της Στοκχόλμης το 1972, η οποία οδήγησε στη δημιουργία του UNEP και στον ορισμό της 5^ης Ιουνίου κάθε έτους ως Παγκόσμιας Ημέρας Περιβάλλοντος. Η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος 2022 θα διεξαχθεί με θέμα «Μόνο μία Γη», τονίζοντας την ανάγκη να ζήσουμε βιώσιμα σε αρμονία με τη φύση, επιφέροντας μετασχηματιστικές αλλαγές – μέσω των πολιτικών και των επιλογών μας – προς έναν καθαρότερο, πιο πράσινο τρόπο ζωής.

Η μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία προϋποθέτει αλλαγή της εστίασης στην επαναχρησιμοποίηση, επισκευή, ανανέωση και ανακύκλωση υφιστάμενων υλικών και προϊόντων. Ό, τι προηγουμένως θεωρούνταν “απόβλητο”, μπορεί να μετατραπεί σε πρώτη ύλη. Ταυτόχρονα, απαιτεί τη συμμετοχή και δέσμευση πολλών διαφορετικών ομάδων ανθρώπων, με τις επιχειρήσεις να έχουν κεντρικό ρόλο για την αλλαγή του υπάρχοντος συστήματος.

Σε αυτό το πλαίσιο ο επιχειρηματικός κόσμος μπορεί να αδράξει τις ευκαιρίες που προσφέρονται για την παράταση της διάρκειας ζωής των προϊόντων, και τη δημιουργία ανταγωνιστικών προϊόντων που θα διαρκούν πολύ περισσότερο. Ο σχεδιασμός για την κυκλικότητα είναι το σημείο έναρξης της ανάπτυξης κάθε νέου προϊόντος ή υπηρεσίας στην κυκλική οικονομία. Αυτοκίνητα, υπολογιστές, οικιακές συσκευές, συσκευασίες και πολλά άλλα προϊόντα μπορούν να σχεδιαστούν µε γνώμονα την ανθεκτικότητα, την επαναχρησιμοποίηση, την επισκευή, την ανακατασκευή και την ανακύκλωση.

Αειφόρος ανάπτυξη (Sustainable development)

Η έννοια της αειφόρου ανάπτυξης αναφέρεται σε ένα πρότυπο ανάπτυξης το οποίο δεν υπονομεύει την ικανότητα των μελλοντικών γενεών να ικανοποιούν τις δικές τους ανάγκες. Αποσκοπεί στο να βελτιώσει τις συνθήκες διαβίωσης των ατόμων διαφυλάσσοντας παράλληλα το περιβάλλον τους σε βραχυπρόθεσμη, σε μεσοπρόθεσμη και, κυρίως, σε μακροπρόθεσμη βάση. Η αειφόρος ανάπτυξη έχει τριπλό στόχο: μια οικονομική ανάπτυξη αποτελεσματική, κοινωνικά δίκαιη και περιβαλλοντικά βιώσιμη.

Τον Μάιο του 2001 εγκρίθηκε στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπέρ της αειφόρου ανάπτυξης, η οποία αναθεωρήθηκε το 2005 ώστε να δοθεί μια νέα ώθηση στον τομέα αυτόν. Η παγκόσμια σύμπραξη για την αειφόρο ανάπτυξη, η οποία εγκρίθηκε από την Επιτροπή το 2002, της προσέδωσε μια εξωτερική διάσταση. Η ενσωμάτωση των περιβαλλοντικών ζητημάτων στον ορισμό και την εφαρμογή των άλλων πολιτικών έχει ουσιαστική σημασία για την επίτευξη του στόχου της αειφόρου ανάπτυξης.

Για να προωθηθεί η αειφόρος ανάπτυξη, οι δημόσιες αρχές πρέπει να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα για να μειώσουν τις δυσμενείς συνέπειες των μεταφορών και τους κινδύνους που συνδέονται με την υγεία, να βελτιώσουν τη διαχείριση των φυσικών πόρων και ιδίως την κατανάλωσή τους και να καταπολεμήσουν τον κοινωνικό αποκλεισμό και τη φτώχια στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο. Πρέπει επίσης να καταπολεμήσουν τις κλιματικές αλλαγές και να περιορίσουν τις επιπτώσεις τους.

Ως Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) έχουν οριστεί οι ενεργειακές πηγές, οι οποίες υπάρχουν εν αφθονία στο φυσικό περιβάλλον. Είναι η πρώτη μορφή ενέργειας που χρησιμοποίησε ο άνθρωπος πριν στραφεί έντονα στη χρήση των ορυκτών καυσίμων. Οι ΑΠΕ πρακτικά είναι ανεξάντλητες, η χρήση τους δεν ρυπαίνει το περιβάλλον ενώ η αξιοποίησή τους περιορίζεται μόνον από την ανάπτυξη αξιόπιστων και οικονομικά αποδεκτών τεχνολογιών που θα έχουν σαν σκοπό την δέσμευση του δυναμικού τους. Το ενδιαφέρον για την ανάπτυξη των τεχνολογιών αυτών εμφανίσθηκε αρχικά μετά την πρώτη πετρελαϊκή κρίση του 1974 και παγιώθηκε μετά τη συνειδητοποίηση των παγκόσμιων σοβαρών περιβαλλοντικών προβλημάτων την τελευταία δεκαετία.

Για πολλές χώρες, οι ΑΠΕ αποτελούν μια εγχώρια πηγή ενέργειας με ευνοϊκές προοπτικές συνεισφοράς στο ενεργειακό τους ισοζύγιο, συμβάλλοντας στη μείωση της εξάρτησης από το ακριβό εισαγόμενο πετρέλαιο και στην ενίσχυση της ασφάλειας του ενεργειακού τους εφοδιασμού. Παράλληλα, συμβάλλουν στη βελτίωση της ποιότητας του περιβάλλοντος, καθώς έχει πλέον διαπιστωθεί ότι ο ενεργειακός τομέας είναι ο κλάδος που ευθύνεται κατά κύριο λόγο για τη ρύπανση του περιβάλλοντος.

Οι μορφές των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι:

ο ήλιος – ηλιακή ενέργεια, με υποτομείς τα ενεργητικά ηλιακά συστήματα, τα παθητικά ηλιακά συστήματα και τη φωτοβολταϊκή μετατροπή,
ο άνεμος – αιολική ενέργεια,
οι υδατοπτώσεις – υδραυλική ενέργεια, με περιορισμό στα μικρά υδροηλεκτρικά, ισχύος κάτω των 10 ΜW,
η γεωθερμία – γεωθερμική ενέργεια: υψηλής και χαμηλής ενθαλπίας,
η βιομάζα: θερμική ή χημική ενέργεια με την παραγωγή βιοκαυσίμων, τη χρήση υπολειμμάτων δασικών εκμεταλλεύσεων και την αξιοποίηση βιομηχανικών αγροτικών (φυτικών και ζωικών) και αστικών αποβλήτων,
οι θάλασσες: ενέργεια κυμάτων, παλιρροϊκή ενέργεια και ενέργεια των ωκεανών από τη διαφορά θερμοκρασίας των νερών στην επιφάνεια και σε μεγάλο βάθος.

Τα κύρια πλεονεκτήματα των ΑΠΕ:

Είναι πρακτικά ανεξάντλητες πηγές ενέργειας και συμβάλλουν στη μείωση της εξάρτησης από τους συμβατικούς ενεργειακούς πόρους οι οποίοι με το πέρασμα του χρόνου εξαντλούνται…
Είναι εγχώριες πηγές ενέργειας και συνεισφέρουν στην ενίσχυση της ενεργειακής ανεξαρτησίας και της ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού σε εθνικό επίπεδο.
Είναι γεωγραφικά διεσπαρμένες και οδηγούν στην αποκέντρωση του ενεργειακού συστήματος. Έτσι, δίνετε η δυνατότητα να καλύπτονται οι ενεργειακές ανάγκες σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, ανακουφίζοντας τα συστήματα υποδομής ενώ παράλληλα μειώνονται οι απώλειες μεταφοράς ενέργειας.
Δίνουν τη δυνατότητα επιλογής της κατάλληλης μορφής ενέργειας που είναι προσαρμοσμένη στις ανάγκες του χρήστη (π.χ. ηλιακή ενέργεια για θερμότητα χαμηλών θερμοκρασιών έως αιολική ενέργεια για ηλεκτροπαραγωγή), επιτυγχάνοντας πιο ορθολογική χρησιμοποίηση των ενεργειακών πόρων.
Έχουν συνήθως χαμηλό λειτουργικό κόστος, το οποίο επιπλέον δεν επηρεάζεται από τις διακυμάνσεις της διεθνούς οικονομίας και ειδικότερα των τιμών των συμβατικών καυσίμων.
Οι επενδύσεις των ΑΠΕ είναι εντάσεως εργασίας, δημιουργώντας πολλές θέσεις εργασίας ιδιαίτερα σε τοπικό επίπεδο.
Μπορούν να αποτελέσουν σε πολλές περιπτώσεις πυρήνα για την αναζωογόνηση υποβαθμισμένων, οικονομικά και κοινωνικά, περιοχών και πόλο για την τοπική ανάπτυξη, με την προώθηση επενδύσεων που στηρίζονται στη συμβολή των ΑΠΕ (π,χ. καλλιέργειες θερμοκηπίου με γεωθερμική ενέργεια).
Είναι φιλικές προς το περιβάλλον και τον άνθρωπο και η αξιοποίησή τους είναι γενικά αποδεκτή από το κοινό.

Η ανακύκλωση αποτελεί μια βασική έννοια της σύγχρονης διαχείρισης των αποβλήτων. Τα ανακυκλώσιμα υλικά, αποκαλούμενα επίσης «recyclables» ή «recyclates», μπορούν να προέλθουν από πολλές πηγές, συμπεριλαμβανομένων των σπιτιών, των δημόσιων υπηρεσιών και των βιομηχανιών.

Οι γειτονιές μας έχουν γίνει μια χρωματική πανδαισία κάδων ανακύκλωσης! Συνέχεια εμφανίζονται νέα χρώματα, είδη και μεγέθη κάδων, χωρίς κανένας να ενημερώνει τους δημότες τι πρέπει να απορρίψουν και πού. Ας πάμε, λοιπόν, μαζί ένα χρωματικό ταξίδι στους κάδους ανακύκλωσης και τη χρησιμότητάς τους….

Μπλε πλαστικοί κάδοι: Έχουμε γνωριστεί εδώ και χρόνια και ξέρουμε (!) τι πρέπει να απορρίπτουμε σε αυτόν τον κάδο. Εν τάχει να υπενθυμίσω ότι πετάμε συσκευασίες από πλαστικό, χαρτί, λευκοσίδηρο, αλουμίνιο, γυαλί. Όλα τα απορρίμματα πρέπει να είναι καθαρά και να απορρίπτονται χύμα (όχι, δηλαδή, μέσα σε σακούλα σκουπιδιών).

Γαλάζιοι κώδωνες: Από το 2013 η Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης (ΕΕΑΑ) έχει καθιερώσει τον μπλε κώδωνα. Εδώ απορρίπτεται οποιαδήποτε γυάλινη φιάλη, διάφανη ή όχι. Οι μπλε κώδωνες απευθύνονται σε εστιατόρια, ξενοδοχεία και μπαρ, εξυπηρετώντας σήμερα περίπου 16.000 επιχειρήσεις εστίασης, οι οποίες μπορούν και ανακυκλώνουν τις φιάλες τους, αντί να τις πετάνε στα σκουπίδια.

Κόκκινοι κάδοι: Οι κόκκινοι κάδοι μπήκαν σχετικά πρόσφατα στη ζωή μας και αποτελούν μια πρωτοβουλία της εταιρείας RECYCOM. Στους κόκκινους κάδους απορρίπτουμε τα παλιά μας ρούχα, παπούτσια, λευκά είδη, τσάντες και αξεσουάρ. Εκεί, μπορούμε να αποθέσουμε τα ρούχα και τα παπούτσια μας σε οποιαδήποτε κατάσταση. Έφτασε η ώρα να σταματήσουμε να πετάμε τα ρούχα μας στα σκουπίδια και να επιβαρύνουμε τους χώρους υγειονομικής ταφής απορριμμάτων με υλικά, τα οποία μπορούν εύκολα να επαναχρησιμοποιηθούν.

Καφέ κάδοι: Είναι το πιο πρόσφατο απόκτημά μας και για πρώτη φορά μαθαίνουμε να κάνουμε κομποστοποίηση! Κάποιοι δήμοι έχουν εγκαταστήσει ήδη τους καφέ κάδους, στους οποίους απορρίπτονται τα οργανικά απόβλητα των νοικοκυριών. Με λίγα λόγια, στους κάδους αυτούς μπορούμε να απορρίψουμε ωμά τρόφιμα όπως φλούδες, υπολείμματα τροφών, λαχανικά, ξερά φύλλα, τσόφλια αυγών, υπολείμματα καφέ, χαρτιά και άλλα. Πρέπει να αποφεύγονται τα λάδια, το κρέας και τα τυροκομικά μιας και μπορεί να προσελκύσουν τρωκτικά. Σε όλο τον κόσμο και στη χώρα μας αρχίζουν σταδιακά να υλοποιούνται κεντρικά σχεδιαζόμενα προγράμματα κομποστοποίησης με διαλογή του οργανικού υλικού στην πηγή ώστε να μετατραπεί σε κάτι χρήσιμο και να αποσυμφορηθούν οι χωματερές.

Ανταποδοτική ανακύκλωση: είναι ένας Φορέας μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που εξυπηρετεί αποκλειστικά το δημόσιο συμφέρον, ο οποίος έχει εγκριθεί από το Υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας, με αποστολή του την οργάνωση και την προώθηση της ανακύκλωσης συσκευασιών σε όλη τη χώρα. Οι αρχές της εκπορεύονται και στηρίζονται στα θεμέλια μιας βιώσιμης και αειφόρου περιβαλλοντικής ανάπτυξης -σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο- με επίκεντρο τον Άνθρωπο και το σεβασμό στο Περιβάλλον.

Οι σημαντικότερες δράσεις, που καθιστούν την ΑΝΤΑΠΟΔΟΤΙΚΗ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ως μοναδική αλλά και σημαντικό παράγοντα για την ανάπτυξη της ανακύκλωσης συσκευασιών στη χώρα μας, είναι οι ακόλουθες:

– Χρήση εξοπλισμού υψηλής τεχνολογίας για την εφαρμογή της νομικής υποχρέωσης για «Διαλογή στην Πηγή» σε χωριστά ρεύματα υλικών συσκευασίας (τα γνωστά «σπιτάκια της ανακύκλωσης»).

– Παροχή υψηλού ανταποδοτικού κινήτρου για κάθε επιστρεφόμενη συσκευασία (3 € λεπτά ανά 1 πλαστική, μεταλλική και γυάλινη συσκευασία).

– Συνεργασία με Φορείς Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας για τη συλλογή, μεταφορά και ανακύκλωση συσκευασιών.

– Λειτουργία των Πάρκων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και Ανακύκλωσης για τη βελτίωση της περιβαλλοντικής συμπεριφοράς αλλά και της μαζικής ανακύκλωσης.

– Υλοποίηση καινοτόμων ενεργειών ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών μέσω του Θεσμού των Πρεσβευτών Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης, που σήμερα είναι ο κορυφαίος αθλητής Γιάννης Αντετοκούνμπο.

– Συνεργασία με τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

– Συνεργασία με την Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών και τις κατά τόπους Μητροπόλεις για την ενίσχυση σημαντικών κοινωνικών και φιλανθρωπικών σκοπών.

Χημική ανακύκλωση: Πρόκειται για μία μέθοδο, η οποία έχει αρχίσει να επεκτείνεται παγκοσμίως, προσφέροντας νέες αξιόπιστες δευτερογενείς ύλες σε μια μακρά σειρά από επιχειρηματικούς τομείς. Τι είναι η χημική ανακύκλωση και γιατί αποτελεί την πλέον επικρατούσα τάση αυτήν την περίοδο στην ανακύκλωση των πλαστικών;
Στην Ευρώπη συλλέγονται περίπου 30 εκατομμύρια τόνοι πλαστικών απορριμμάτων κάθε χρόνο. Από αυτήν την ποσότητα, το 85% είτε καταλήγει στους χώρους ταφής απορριμμάτων, είτε οδηγείται στην αποτέφρωση και ένα ποσοστό γύρω στο 15% επιστρέφει στην αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με τις τεχνολογίες της χημικής ανακύκλωσης, η βιομηχανία έχει αναπτύξει λύσεις που συμπληρώνουν την μηχανική ανακύκλωση. Με αυτόν τον τρόπο γίνεται εφικτή και η ανακύκλωση αναμεμιγμένων ή «βρώμικων» πλαστικών απορριμμάτων που σε διαφορετική περίπτωση θα οδηγούνταν στην αποτέφρωση ή στις χωματερές. Αυτές οι τεχνολογίες διασπούν τα πλαστικά και τα μεταμορφώνουν σε πολύτιμα δευτερογενή υλικά, με τα οποία μπορούν να παραχθούν νέα χημικά και νέα πλαστικά, τα οποία έχουν την ίδια ποιότητα με αυτά που παρασκευάζονται από ορυκτούς πόρους. Εφόσον λοιπόν τα χημικώς ανακυκλωμένα πλαστικά μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν ως δευτερογενείς πρώτες ύλες για την παραγωγή νέων πλαστικών, απαιτείται η εξόρυξη πολύ λιγότερων ορυκτών πόρων. Η χημική ανακύκλωση μπορεί επίσης να εκμηδενίσει τις εκπομπές διοξειδίου του Άνθρακα που σχετίζονται με την αποτέφρωση και την συμβατική παραγωγή πρώτων υλών.

Το ρομπότ ανακύκλωσης σκυροδέματος ERO: σχεδιάστηκε ώστε να διαλύει με αποτελεσματικότητα δομές από μπετόν χωρίς να παράγει απόβλητα ή σκόνη και επιτρέποντας παράλληλα την ανάκτηση πολύτιμων υλικών προς επαναχρησιμοποίηση σε νέα κτήρια. Για την κατεδάφιση το ρομπότ εκτοξεύει νερό με υψηλή πίεση, ενώ στη συνέχεια απορροφά και διαχωρίζει το σκυρόδεμα σε τσιμέντο, χαλίκια και νερό. Κατόπιν, στέλνει τα χαλίκια και τον φιλτραρισμένο αφρό σκυροδέματος σε ξεχωριστές μονάδες για συσκευασία. Τα χαλίκια συσκευάζονται σε μεγάλες τσάντες με σήμανση και αποστέλλονται για επαναχρησιμοποίηση, ενώ το νερό ανακυκλώνεται στο σύστημα. Καινοτομίες όπως αυτή επαναπροσδιορίζουν τις δυνατότητες της αειφόρου τεχνολογίας και αναμένεται να δούμε πολλές περισσότερες στο μέλλον.

Από το χαρτί στην ψηφιακή τεχνολογία: Επιχειρήσεις και ιδιώτες αντικαθιστούν ήδη το χαρτί με την ψηφιακή απεικόνιση για να επεξεργαστούν και να διαχειριστούν τα αρχεία και τις επικοινωνίες τους.

Τα οφέλη της Ανακύκλωσης

• Η προστασία του περιβάλλοντος

• Η βελτίωση της ποιότητας ζωής

• Η μείωση των αστικών αποβλήτων που πρέπει να συλλεχθούν από τους Δήμους και να μεταφερθούν σε ολοένα και πιο δυσεύρετους Χώρους Υγειονομικής Ταφής.

• Η μείωση του όγκου και του βάρους των απορριμμάτων

• Η εξοικονόμηση χώρου

• Η μείωση του κόστους συλλογής, μεταφοράς και διάθεσης των απορριμμάτων

• Η εξοικονόμηση πρώτων υλών, ενέργειας και νερού

• Η δημιουργία θέσεων εργασίας σε βιομηχανίες και προγράμματα ανακύκλωσης

• Η μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και των κινδύνων για τη δημόσια υγεία

• Η ευκαιρία που δίνεται σε όλους τους πολίτες να δράσουν για περιβάλλον

ΤΟ ΗΞΕΡΕΣ;

Με την ανακύκλωση 1 τόνου γυαλιού… δεν καταναλώνεται η άμμος των υδροβιότοπων!
Με την ανακύκλωση 1 κουτιού αλουμινίου… μπορείς να ακούς ραδιόφωνο για 4 ώρες ή να βλέπεις τηλεόραση για 3 ώρες!
Με την ανακύκλωση 1.000 κιλών πλαστικού… συμβάλλεις στη μείωση του φαινομένου του θερμοκηπίου, αφού δεν θα εκλυθούν στην ατμόσφαιρα 732 κιλά αερίων που δημιουργούνται με την παραγωγή του πλαστικού!
Με την ανακύκλωση 3 σελίδων χαρτιού την ημέρα… μπορείς να σώσεις τη ζωή 17 δένδρων. Επιπρόσθετα, η ανακύκλωση ενός χαρτιού που ανακυκλώνεται εξοικονομεί 15-20 δέντρα, 30 κυβικά μέτρα νερού, εκατοντάδες κιλοβατώρες ηλεκτρικής ενέργειες και περίπου 230 κιλά ισοδύναμου πετρελαίου.

Στα Φροντιστήρια Μ.Ε. “ΕΡΕΙΣΜΑ” μέσα από το μάθημα της Έκθεσης μεταγγίζουμε στα παιδιά την ανάγκη για σεβασμό και προστασία του φυσικού μας περιβάλλοντος σε μια εποχή που η κλιματική αλλαγή επηρεάζει τις ζωές όλων μας! ΑΓΑΠΩ ΤΗ ΦΥΣΗ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΑΓΑΠΩ ΤΗ ΖΩΗ!!!